Federico Commandino - Définition

Source: Wikipédia sous licence CC-BY-SA 3.0.
La liste des auteurs de cet article est disponible ici.

Œuvres

Commandino édita les œuvres d'Archimède (à l'exception du Traité des corps flottants, dont il ne retrouva pas de manuscrit grec, et du traité De la méthode, découvert bien plus tard) et de Héron d'Alexandrie, l'Almageste et la Petite Astronomie de Ptolémée, les Éléments d'Euclide, les Coniques d'Apollonios de Perga, le traité Des Distances relatives du Soleil et de la Lune d'Aristarque de Samos, la Collection mathématique de Pappus d'Alexandrie. Voici la liste des éditions originales :

  • Ptolemæi planisphærium, Jordani planisphærium. Federici Commandini Urbinatis in Ptolemæi planisphaerium commentarius in quo universæ scenographicis ratio quam brevissime traditur, ac demonstrationibus confirmatur (1558, Venise, « apud Paulum Manitium Aldi F. 2e éd. Rome 1562). Ce livre comporte également le traité Scenographia, exposé géométrique du dessin en perspective. Un vol. in-4°, 201 × 148 mm, en deux parties : la première partie. [i-vi], 1-37, [38-40, avertissement de l'imprimeur] pp.; 28 pages numérotées incluant la page de titre, caractères romains et italiques. La marque d'imprimeur figure sur les deux pages de titre, et au verso des dernières feuilles. La seconde partie contient le commentaire de Commandino. Texte et commentaire comportent des bois gravés. Le « planisphère » est une projection de la sphère sur l'équateur, l'œil étant placé au pôle, appelée aujourd'hui « projection stéréographique ».
  • Archimedis de iis quae vehuntur in aqua libri duo a Frederico Commandino restituti et commentariis illustrati, Bologne, ex officina Alexandri Benacii (1565), 45 p.
  • Monumenta, seu Archimedis Opera nonnulla, nuper in latinum conversa (1558), Venise, Alde Manucce ; contient les traités De la mesure du cercle, des Spirales, la Quadrature de la parabole, Sur les conoïdes et les sphéroïdes, et l’Arénaire.
  • Ptolemæus Claudius. Liber Analemmate, a Federico Commandino Urbinate instauratus, & commentariis illustratus, qui nunc primum ejus opera e tenebris in lucem prodit. Eiusdem Federici Commandini liber de horologiorum descriptione. (1562) – Rome: Apud Paulum Manutium Aldi -1 vol. in-4° (201 x 148 mm). Pages [4]+93+[3], avec 98 bois gravés en plein texte. Ancre aldine et dauphin en page de titre. Caractères romains. Commentaires de Commandino et errata.

Ce Liber Analemmate montre comment trouver les angles entrant dans la construction des cadrans solaires. Le Dictionary of Scientific Biography (New York 1970-1990) indique à ce sujet : « La vraie détermination des angles s'obtient, non par trigonométrie (encore que Ptolémée montre que cela serait possible) mais par une méthode graphique ou nomographique. Quoique l'idée ne fût pas nouvelle (Ptolémée critique ses prédécesseurs, et une technique similaire est décrite aussi par Vitruve ca. 30 av. J. Chr.), la sophistication du développement est bien de Ptolémée ». Commandino établit l'édition latine de ce texte à partir de témoins en arabe, aucun témoin grec n'étant connu. La dernière partie du livre contient son propre traité sur la graduation des cadrans solaires.

  • Liber de centro gravitatis solidorum (1565)
  • Apollonii Pergæ Conicórum libri quattuor, una cum Pappi Alexandrini lemmatibus et commentariis Eutocii Ascalonitæ, (1566), Bologne (Bononiæ), impr. Alex. Benatio (Benatius), traduction fiable des quatre premiers livres (les seuls connus jusqu'en 1661) qui fut celle utilisée par les géomètres par la suite. Elle fut réimprimée à Paris en 1626.
  • (en coll. avec John Dee) De superficium divisionibus liber Machometo bagdedino ascriptus, nunc primum Joannis Dee & Federici Commandini Urbinatis opera in lucem editus (1570) – Pisauri.
  • Aristarchi de magnitudinibus et distantiis Solis et Lunæ liber cum Pappi Alexandrini explicationibus quibusdam, (1572) Pisauri.
  • Euclidis Elementorum libri XV : ùna cum scholiis antiquis / à Federico Commandino urbinate nuper in latinum conversi commentariisque quibusdam illustrati. – Pisauri apud Camillum Francischinum, 1572.
  • Spiritalia (1575), Urbino ; première trad. en latin des Pneumatiques de Héron d'Alexandrie.
  • Pappi Alexandrini Mathematicæ collectiones in latinum conversæ et commentariis illustratæ (1588), Pisauri, chez H. Concorde, trad. en latin et comm. par Commandin d’Urbino
Page générée en 0.886 seconde(s) - site hébergé chez Contabo
Ce site fait l'objet d'une déclaration à la CNIL sous le numéro de dossier 1037632
A propos - Informations légales
Version anglaise | Version allemande | Version espagnole | Version portugaise